Vừa qua Tạp chí Tri thức thời đại đã có câu hỏi phỏng vấn Ts. Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp Hội In Việt Nam về tác động của Nghị định số 195/2013/NĐ-CP của Chính phủ đối với lĩnh vực In trong tình hình hiện nay. Chúng tôi xin đăng bài trả lời phỏng vấn do phóng viên Lê Thu Hiền thực hiện.

PV. Nghị định số 195/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật xuất bản về trách nhiệm quản lý nhà nước và thực hiện chính sách của Nhà nước đối với hoạt động xuất bản; tổ chức và hoạt động trong các lĩnh vực xuất bản, in, phát hành xuất bản phẩm và xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử. Ông thấy Nghị định số 195/2013/NĐ-CP của Chính phủ có tác động như thế nào đối với lĩnh vực In trong tình hình hiện nay?

  TS. Bùi Doãn Nề. Nghị định 195/22013/NĐ-CP ban hành nhằm đưa Luật Xuất bản sửa đổi được vận hành là phù hợp với xu thế phát triển kinh tế và hội nhập toàn cầu. Hiệp hội in Việt Nam,Hội in Hà Nội,Hội in thành phố Hồ Chí Minh đã tham gia tích cực và góp ý trong quá trình xây dựng Nghị định.Đây là thành công của Bộ Thông tin và Truyền thông khi triển khai các văn bản liên quan đến công tác quản lý ngành và thực tiễn phát triển của ngành Xuất bản ,In và phát hành sách của Việt Nam.

Trước xu hướng phát triển nhanh của ngành công nghệ thông tin,những phương pháp in ốp xét truyền thống đang chuyển sang phương pháp in nhanh,số hóa trong từng công đoạn và trong cả quá trình tạo ra sản phẩm in nói chung ,trực tiếp là các ấn phẩm sách,báo ,văn hóa phẩm.Sách ,báo điện tử chuyển tải nhiều thông tin nhanh đến bạn đọc,dẫn đến số lượng in xuất bản phẩm có giảm về số lượng xong đòi hỏi chất lượng ngày càng cao và giảm giá thành . Nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã đầu tư,thành lập các công ty liên doanh về lĩnh vực in tại Việt Nam .Đó là những thách thức đối với ngành in Việt Nam trong quá trình phát triển và hội nhập.

Theo đánh giá của Hiệp hội in Việt Nam, với trên 2000 doanh nghiệp in, tập trung tại hai trung tâm in chính là Hà nội và thành phố Hồ Chí Minh.Ngoài hai trung tâm in,phân bố các doanh nghiệp in giải đều khắp các tỉnh trong cả nước.Đến nay,chủ yếu doanh nghiệp in hoạt động theo công ty cổ phần và vốn tư nhân,còn số ít các doanh nghiệp in nhà nước là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.

Số lượng lao động toàn ngành in khoảng 70.000 người.chất lượng lao động không đồng đều,phần lớn chưa được đào tạo chính quy.Các cơ sở đào tạo tập trung ở hai trung tâm in lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh .Trường đại học Bách khoa Hà Nội và trường Đại học sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh là hai cơ sở Đào tạo ngành in bậc đại học.

Xã hội hóa ngành in thiếu sự quản lý quy hoạch ngành dẫn đến số lượng doanh nghiệp in tăng nhanh,phần lớn các doanh nghiệp in thuộc quy mô vừa và nhỏ.Công nghệ in thiếu đồng bộ,các doanh nghiệp nhỏ sử dụng công nghệ lạc hậu.Theo số liệu khảo sát 127 Doanh nghiệp in thuộc Hiệp hội in Việt Nam, trong số các doanh nghiệp in lớn khoảng 19% (có mức doanh thu trên 100 tỷ đồng )thì 2/3 là các doanh nghiệp in bao bì,nhãn hàng;các doanh nghiệp số lao động từ 100 người trở lên chiếm khoảng 50%;ngành in cơ bản thực hiện xã hội hóa,các doanh nghiệp in nhà nước cơ bản chuyển mô hình hoạt động sang mô hình cổ phần hoặc tư nhân hóa,; các doanh nghiệp nhà nước một thành viên còn số ít là những doanh nghiệp chuyên in văn hóa phẩm,in báo được hình thành sớm ,được nhà nước đầu tư.Khối chuyên in bao bì là các doanh nghiệp tư nhân,cổ phần hoặc liên doanh liên kết. Một số doanh nghiệp từ in văn hóa phẩm đang chuyến sang in tổng hợp và tham gia vào lĩnh vực in bao bì,việc chuyển dịch không có chiến lược dài hạn mà sử lý theo biến động thị trường mang tính ngắn hạn.

Khi Nghị định 115/2013/NĐ-CP ra đời ,bộ Thông tin và truyền thông cùng các tỉnh thành cần quan tâm hơn đến công tác quy hoạch,quản lý và hỗ trợ ngành Xuất bản,in và phát hành sách theo đúng nghĩa là ngành kinh doanh có điều kiện.Cần sớm xây dựng và triển khai quy hoạch ngành in,bao gồm định hướng về công nghệ,phân bố vùng,trước mắt xây dựng hai trung tâm lớn của ngành in Việt Nam tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh ;quy hoạch lĩnh vực in xuất bản phẩm,sách ,báo;quy hoạch lĩnh vực in bao bì… Từng bước di dời các doanh nghiệp in ra khỏi khu dân cư ,khuyến khích đầu tư chiều sâu và công nghiệp hóa ngành in.Những chính sách ,giải pháp mang tính đồng bộ,tránh mang tính hành chính và kém hấp dẫn với các nhà đầu tư.

Các chính sách và quy định quản lý ngành in cần nghiên cứu sát thực tiễn hơn,cần chuyển cách quản lý hẹp mang tính khép kín theo dây chuyền in trong từng doanh nghiệp,sang quản lý toàn bộ quá trình,nâng cao tính chuyên môn hóa cao giữa các khâu chế bản,in và hoàn thiện sản phẩm của nhiều doanh nghiệp.Việc chuyên môn hóa và tăng sự liên kết giữa các doanh nghiệp in sẽ giúp công tác đầu tư tập trung và có hiệu quả.Công tác quản lý ngành không chỉ chuyên mang tính kiểm tra tìm ra mặt trái mà cần tăng cường công tác hướng dẫn ,phòng ngừa phát sinh sai phạm,giúp các doanh nghiệp in phát triển bền vững.

Khuyến khích ,thu hút các nhà đầu tư tham gia vào ngành công nghệ chế tạo thiết bị trước và sau in hiện đại ; ngành sản xuất vật liệu in(bản in,mực in,giấy in dặc thù,…) nhằm giúp ngành in Việt Nam có nhiều lựa chọn và tăng sức cạnh tranh khi thực hiện in gia công xuất khẩu.

Nhà nước cần xem xét để giảm thuế,giảm giá thuê đất để tạo thuận lợi cho việc thu hút vốn ,nuôi dưỡng nguồn thu và giúp ngành in tiếp cận sớm công nghệ in hiện đại, khuyến khích đầu tư công nghệ mới,hạn chế nhập khẩu máy cũ .

Cần quan tâm đến công tác đào tạo ngành in.Đầu tư về cơ sở vật chất ,nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên,tránh dạy chay,học chay.Cần có chính sách thu hút,bồi dưỡng ,đào tạo giáo viên ngành in;đầu tư cơ sở thực hành và nâng cấp Trường cao đẳng in thành trường đại học chuyên ngành in .Công tác đào tạo nên đi trước một bước ,nhằm giúp ngành in Việt Nam chuẩn bị đủ nguồn nhân lực đáp ứng tiến trình hiện đại hóa và tránh tụt hậuvới các nước trong khu vực.

PV. Xin trân trọng cảm ơn ông!

nguồn: Hiệp hội In Việt Nam